Pensioen opbouwen voor zelfstandigen wordt makkelijker!

Keer op keer blijkt uit onderzoek dat zelfstandigen te vaak geen pensioen opbouwen. Dat is niet alleen een probleem voor de individuele zelfstandige die misschien pas te laat begrijpt dat hij een stuk minder te besteden heeft als hij ophoudt met werken. Maar het wordt ook een maatschappelijk probleem als er steeds meer zelfstandigen komen.

Vanuit PZO besteden we dan ook graag aandacht aan dit onderwerp om jullie allemaal te stimuleren op tijd over je pensioen na te denken. Ook de overheid, pensioenuitvoerders en verzekeraars willen graag iets doen om ervoor te zorgen dat meer zelfstandigen een inkomen voor later opbouwen.

Zowel de Stichting van de Arbeid als de Taskforce Inkomen voor Later hebben onlangs adviezen uitgebracht, met als doel pensioenopbouw voor ZZP-ers makkelijker te maken.

Hoe zat het ook al weer met pensioenregelingen in Nederland?

Het Nederlandse pensioenstelsel kent drie pijlers: De eerste pijler is de AOW. Iedereen die in Nederland heeft gewoond, heeft recht op AOW. De tweede pijler is het pensioen dat mensen via hun werkgever opbouwen. Dit aanvullende pensioen is in veel sectoren voor werknemers verplicht, of wordt als vanzelfsprekend door veel werkgever aangeboden. Maar dus niet vanzelfsprekend voor zelfstandigen. In de derde pijler vallen individuele pensioenverzekeringen, zoals lijfrentes of levensverzekeringen. De derde pijler vormt een mogelijkheid voor mensen om hun inkomen voor later bovenop de eerste en tweede pijler aan te vullen indien nodig of gewenst. Vermogensopbouw voor later in de derde pijler heeft fiscale voordelen. De derde pijler is voor zelfstandigen een goede manier om inkomen voor later op te bouwen.

Natuurlijk zijn er ook andere manieren om later over voldoende inkomen te beschikken. Je kunt bijvoorbeeld zelf sparen of beleggen voor je pensioen, langer doorwerken of versneld een hypotheek afbetalen, zodat je lasten na je pensioen lager worden. Dit wordt soms de vierde pijler genoemd. Al deze mogelijkheden hebben echter geen fiscale voordelen.

Als je meer wilt weten over pensioenen, dan zijn deze filmpjes een goed startpunt;
1: De vier opties
2: Bereken je jaarruimte
3: Is je AOW voldoende?
4: Zo bouw je pensioen op!
5: Pensioen met belastingvoordeel

Advies Stichting van de Arbeid pensioenopbouw zelfstandigen in de tweede pijler.

De Stichting van de Arbeid heeft onderzocht wat de mogelijkheden zijn om de pensioenopbouw van zelfstandigen uit te breiden in de tweede pijler. Dit rapport is aan minister Schouten van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen gestuurd. PZO is betrokken geweest bij het advies. PZO heeft er altijd voor gepleit dat pensioenopbouw voor zelfstandigen geen verplichting moet zijn, maar dat het beter faciliteren van pensioenopbouw in de tweede (en derde) pijler goed zou zijn.

In het rapport zijn vier varianten uitgewerkt: verplichtstelling voor zelfstandigen, automatische deelname met uitstapmogelijkheid, automatische aanschrijving met instapmogelijkheid en vrijwillige deelname.

In sommige beroepsgroepen, zoals voor zelfstandige huisartsen en schilders geldt al een verplichte aansluiting bij de beroeps-of bedrijfstakpensioenregeling. Een verplicht pensioen, waarbij ook zelfstandigen moeten aansluiten, is dus al mogelijk gemaakt in de wet. Voordat er een besluit tot verplichtstelling komt in een sector, moet wel aan allerlei eisen voldaan worden. Verplichtstelling voor zelfstandigen komt weinig voor. De stichting adviseert niet om de wet op dit vlak aan te passen, om zo tot meer verplichte aansluiting voor ZZP-ers te komen. Het rapport wil wel meer aandacht voor de mogelijkheid om tot een verplicht pensioen in bepaalde sectoren te komen. PZO vindt dat zelfstandigenorganisatie in een vroeg stadium betrokken moeten worden als een verplichtstelling op de agenda komt voor specifieke beroepsgroepen.

De variant waarbij zelfstandigen automatisch meedoen en een opt-out mogelijkheid hebben, wordt weliswaar gezien als een effectieve manier om meer zelfstandigen in de tweede pijler aanvullend pensioen te laten opbouwen, maar stuit op allerlei praktische en juridische bezwaren. De stichting adviseert dan ook om de wet hierop niet aan te passen en geen automatische deelname te creëren.

De derde variant, waarbij zelfstandigen automatisch een brief krijgen met de mogelijkheid in te stappen in de tweede pijler, biedt ook goede mogelijkheden om meer zelfstandigen de ruimte te bieden pensioen op te bouwen.  De stichting adviseert de wet aan te passen om dit juridisch mogelijk te maken.

Met vrijwillige deelname wordt nu geëxperimenteerd, maar alleen voor zelfstandigen die via een voormalig werkgever al waren aangesloten bij het desbetreffende pensioenfonds.  Het zou mooi zijn als pensioenfondsen die mogelijkheid ook aanbieden aan zelfstandigen die niet eerder als werknemer waren aangesloten. Het advies is om de mogelijkheid zelfstandigen aan te schrijven om zich vrijwillig aan te sluiten in de wet op te nemen, om zo meer zelfstandigen te bereiken die kunnen deelnemen als ze dat willen.

PZO is blij met het advies dat een goede balans bereikt tussen vrije keuzes voor zelfstandigen, maar wel meer aandacht en mogelijkheden voor zelfstandigen creëert om je inkomen voor later te regelen.

Taskforce Inkomen voor Later.

Het advies van de 'Taskforce Inkomen voor Later' richt zich op de derde pijler. De mogelijkheid om fiscaal voordelig pensioen op te bouwen in de derde pijler is inmiddels al verruimd. Je kunt als zelfstandigen nu meer geld fiscaal voordelig opzij zetten voor later. Door de verruiming kunnen mensen sneller een eventueel pensioengat alsnog dichten. Maar het blijft ingewikkeld om te achterhalen hoe groot de zogenoemde jaarruimte en reserveringsruimte is,  welke producten er zijn en wat de beste keuze is in jou situatie.

PZO is daarom lid van de 'Taskforce Inkomen voor Later', waar ook VZN, ZZP-Nederland, de Kamer van Koophandel, het NIBUD, VNO-NCW en MKB Nederland deelnemen en het ministerie van sociale zaken als toehoorder meedoet. De Taskforce heeft een visiedocument uitgebracht. Volgens de Taskforce is een goed pensioen het genereren van voldoende inkomen uit de vier pensioenpijlers om de gewenste levensstijl na pensionering te behouden. De taskforce wil het pensioenbewustzijn onder zelfstandigen vergroten en door goede en neutrale voorlichting ZZP-ers stimuleren om nu actie te ondernemen om te zorgen voor inkomen voor later.  PZO onderstreept deze uitgangspunten van harte en we werken dan ook graag mee om deze doelen te bereiken.

Het regelen van je pensioen hoort ook bij zelfstandig ondernemen!

Mijn advies: denk niet dat inkomen voor later iets is voor later, maar neem nu de eerste stap om je pensioen te regelen.

Sylvia Huydecoper
Directeur PZO